Parki i rezerwaty

Roztoczański Park Narodowy – położony w południowo-wschodniej części Polski na Roztoczu, w województwie lubelskim. Powstał 10 maja 1974 roku, a jego siedzibą jest Pałac Plenipotenta w Zwierzyńcu. Powierzchnia parku wynosi 8483 ha, z czego 8102 ha to lasy. Skały na terenie Parku określa się jako górnokredowe. RPN jest najbardziej zalesionym parkiem w kraju. Zróżnicowaną florę reprezentuje 750 gatunków roślin, w tym 40 chronionych. Można tam spotkać m.in zimoziół północny, wierzbę borówkolistną, bagnicę torfową czy czosnek siatkowaty. W  świecie fauny występuje ponad 190 gatunków ptaków, m.in. orlik krzykliwy i kobuz. Z ssaków liczne są jelenie, sarny, wilki i bobry, wśród płazów dominują natomiast traszki zwyczajne i grzebieniaste oraz kilka gatunków ropuch. Jeżeli chodzi o gady, na terenie Parku spotkać można padalca, żmiję czy bardzo rzadkiego żółwia błotnego.

Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy – położony na Roztoczu Zachodnim, częściowo także na Równinie Biłgorajskiej
i w Padole Zamojskim, na pograniczu Roztocza i Puszczy Solskiej. Powstał w 1991 roku na obszarze 19 400 ha. Głównymi przesłankami dla jego utworzenia były urozmaicona rzeźba terenu oraz unikatowy krajobraz rolniczy.
W Parku występuje wiele gatunków roślin rzadkich i chronionych, m.in żywiec gruczołowaty, parzydło leśne, podkolan biały. W lasach przeważa buczyna karpacka i bór jodłowy. W świecie zwierząt na wyróżnienie zasługuje bogactwo bezkręgowców: krocionogów i kózek. Na terenie Parku występuje także ponad 100 gatunków ptaków, w tym m.in. myszołów, jastrząb i krogulec.

Krasnobrodzki Park Krajobrazowy – położony na Roztoczu Środkowym. Utworzony został w 1988 roku. Powierzchnia Parku wynosi 9390 ha, natomiast otulina 30794 ha. Swoim zasięgiem obejmuje partię najwyższych wzniesień Roztocza, a także fragment doliny górnego Wieprza. Ponad 60 proc. powierzchni zajmują lasy. Najpospolitszym gatunkiem jest sosna. Na drugim miejscu występują bory jodłowe, a następnie buczyna karpacka. W Krasnobrodzkim Parku Krajobrazowym spotkać można wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, np. widłaki, storczykowate czy kruszynę pospolitą. Pod względem faunistycznym w Parku występują ssaki kopytne, m.in. jeleń i dzik, ssaki drapieżne takie jak borsuk, gronostaj i kuna, a także liczne gatunki ptaków chronionych, np. bocian czarny i orlik krzykliwy.

Park Krajobrazowy Lasy Janowskie – leży na Równinie Biłgorajskiej, na południowej granicy województwa lubelskiego
i częściowo w województwie podkarpackim. Utworzony w 1984 roku. Powierzchnia Parku wynosi 40100 ha, a jego otuliny – 60500 ha. Lasy zajmują 80 proc. powierzchni Parku, przeważnie bory sosnowo-jodłowe i mieszane, które mają charakter naturalny. Pozostałą cześć stanowią stawy, bagna i torfowiska. Znajduje się tutaj 50 gatunków chronionych roślin, a także liczne gatunki ptaków, m.in bielik, żuraw czy cietrzew.

Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej – położony na terenie Roztocza Środkowego i Równiny Biłgorajskiej. Park utworzono w 1988 roku. Jego powierzchnia wynosi 28985 ha, zaś otulina 16552 ha. Obejmuje on lesiste, południowo-zachodnie wzgórza części krawędziowej Roztocza. Na uwagę zasługują kompleksy borów sosnowych o dużym zróżnicowaniu siedlisk – od borów suchych do bagiennych i wilgotnych, kompleksy wydm śródlądowych oraz przełomy dolin rzecznych. Kompleksy leśne stanowią 86 proc. powierzchni Parku. Dominują w nich siedliska boru świeżego i boru wilgotnego. Fauna Parku jest niezwykle zróżnicowana. Stwierdzono w nim m.in. 27 gatunków ryb, jeden gatunek minoga, 14 gatunków płazów i 6 gatunków gadów, w tym gniewosza plamistego. Poza tym, występuje tutaj aż 186 gatunków ptaków i 55 gatunków ssaków. Wśród tych ostatnich połowa to gatunki chronione.

Południoworoztoczański Park Krajobrazowy – został utworzony w 1989 r. w celu ochrony najcenniejszych przyrodniczo obszarów Roztocza Wschodniego, zwanego Południowym. Obszar jest szczególnie cenny pod względem geologicznym oraz faunistycznym. Występują w nim formy wypukłe: garby, płaskowyże, pagórki i wąwozy oraz obniżenia: doliny, kotliny i padoły. Najwyższym wzniesieniem Parku, jest Wielki Dział (395 m n.p.m.) oraz Krągły i Długi Goraj (390 m n.p.m.). Niższe garby tworzą wierzchowiny (od 270 do 360 m n.p.m.). Park na terenie Powiatu Lubaczowskiego, zajmuje powierzchnię 16 237 ha w obrębie gminy Horyniec-Zdrój oraz miasta i gminy Narol. Pozostała część parku leży w województwie lubelskim na powierzchni 4 139 ha. Wielkim bogactwem Parku są zwarte kompleksy leśne pokrywające jego powierzchnię w 64%. Przeważają drzewostany mieszane i bory sosnowe. Charakterystycznym zbiorowiskiem Roztocza jest buczyna karpacka, której największe powierzchnie zachowały się na zachód od Hrebennego oraz na północ i wschód od Nowin Horynieckich. Występują też drzewostany z dominacją jodły, dębu i brzozy. W lasach występują cenne gatunki ssaków: ryś, wilk, jeleń oraz łoś. Ostała się tu także nieliczna populacja wyjątkowo pięknie ubarwionego-kraski. Spośród grupy roślin wymienić należy: powojnik prosty, rosiczkę okrągłolistną i pośrednią, widłak torfowy i wroniec, kłokoczkę południową, lilię złotogłów, orlik pospolity, śnieżyczkę przebiśnieg, kruszczyk szerokolistny i buławnik wielkokwiatowy. Przez Park prowadzą dwa szlaki turystyczne: niebieski „Po bunkrach linii Mołotowa” i zielony. Teren parku jest ważnym obszarem źródliskowym, tu bierze swój początek: Tanew, Rata, Brusienka, Świdnica, Sołokija, Łówcza i Sołotwa. W chwili obecnej zatwierdzone są dwa rezerwaty: „Sołokija” w Dziewięcierzu i „Źródła Tanwi” w Hucie Starej.

Rezerwaty przyrody w powiecie biłgorajskim

Rezerwat Czartowe Pole – utworzony w 1958 roku, położony na ternie gmin Józefów (powiat biłgorajski) i Susiec (powiat tomaszowski) w regionie Roztocza Środkowego. Celem jego utworzenia jest ochrona przełomu i doliny przepływającej tam rzeki Sopot. Szczytowe części doliny Sopotu porasta bór sosnowy, przechodzący w mieszany bór wilgotny, w którym przeważa sosna, świerk i jodła. Dno doliny porastają lasy łęgowe (występuje tu olsza czarna),
a miejscami podmokłe łąki. Na terenie Rezerwatu występują rzadkie gatunki roślin jak wawrzynek wilczełyko,  zachyłka Roberta, zanokcica skalna i zielona, parzydło leśne, storczyk plamisty, paprotnik kolczysty i narecznica szerokolistna.
W świecie zwierząt można spotkać pliszkę górską, pokrzywnicę czy kruka.

Na terenie Rezerwatu Przyrody Czartowe Pole znajdują się ponadto:

• 

Rezerwat Szum – utworzony w 1958 roku, leśny i krajobrazowy rezerwat przyrody, położony na terenie gminy Tereszpol w regionie Roztocza Środkowego. Przedmiotem ochrony jest zachowanie przełomu rzeki Szum wraz
z urokliwymi wodospadami. W rezerwacie można znaleźć liczny okazy paproci.

Rezerwat Obary – utworzony w 1975 roku, torfowiskowy rezerwat przyrody położony na terenie gminy Biłgoraj na terenie Równiny Biłgorajskiej. Celem utworzenia rezerwatu jest ochrona fragmentów znajdujących się torfowisk przejściowego i wysokiego. Florę rezerwatu reprezentują gnidosz królewski czy bobrek trójlistkowy. Fauna rezerwatu to wilk czy cietrzew.

Rezerwaty przyrody w powiecie hrubieszowskim

Rezerwat Gliniska – utworzony w 1982 roku, faunistyczny rezerwat w gminie Uchanie na obszarze regionu Działy Grabowieckie. Celem powstania rezerwatu jest ochrona stanowiska susła perełkowanego. Dodatkowo w rezerwacie spotkać można tchórza stepowego. Flora rezerwatu to rzadko spotykane wrzosowiska.

Rezerwat Suśle Wzgórza – utworzony w 1995 roku, faunistyczny rezerwat przyrody w gminie Dołhobyczów, w regionie Grzędy Sokalskiej. Rezerwat podobnie jak rezerwat Gliniska ma służyć ochronie susła perełkowanego, gatunku wymierającego.

Rezerwat Liski – utworzony w 1978 roku, leśny rezerwat przyrody znajdujący się na ternie gminy Białopole oraz Horodło. Przedmiotem ochrony rezerwatu jest zachowanie drzewostanu dębowego oraz dębowo-sosnowego naturalnego pochodzenia.

Rezerwaty przyrody w powiecie janowskim

Rezerwat Lasy Janowskie – utworzony w 1984 roku, leśno-historyczny rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Janów Lubelski oraz Dzwola na Równinie Biłgorajskiej. Celem powstania parku jest zachowanie drzewostanu lasów mieszanych w miejscu upamiętniającym jedną z największych bitew partyzanckich z okresu II wojny światowej. Przywołaniem pamięci  tamtych wydarzeń jest pomnik dłuta Bronisława Chromego, cmentarz partyzancki, ogrodzenia byłych mogił partyzanckich, ślady okopów i stanowisk ogniowych. Na obszarze rezerwatu występują rzadkie rośliny, takie jak: bagnica torfowa czy długosz królewski. Świat zwierząt reprezentuje bielik, dzięcioł czarny czy nawet ryś.

Rezerwat Szklarnia – utworzony w 1989 roku, leśny rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Janów Lubelski oraz Dzwola na Równinie Biłgorajskiej. Przedmiotem ochrony jest zachowanie charakterystycznych elementów dawnej Puszczy Solskiej, obejmujących głównie drzewostany naturalnego pochodzenia ze znacznym udziałem jodły pospolitej. Pośród różnorodnych roślin w rezerwacie występują też rzadkie gatunki, takie jak kukułka Fuscha czy widłak jałowcowaty.

Rezerwat Imielty Ług – utworzony w 1988 roku, torfowiskowy rezerwat przyrody znajdujący się terenie gmin Janów Lubelski i Modliborzyce w regionie Równiny Biłgorajskiej. Celem powstania rezerwatu jest ochrona obszarów rozległych bagien, zarastających zbiorników wodnych z rzadką i chronioną roślinnością, stanowiących ostoję ptactwa. Na terenie rezerwatu zaobserwowano prawie 100 różnych gatunków ptaków, między innymi  żurawia czy bociania czarnego. Z roślin można znaleźć bagnicę torfową czy bagno zwyczajne.

Rezerwat Jastkowice – utworzony w 1959 roku, leśny rezerwat przyrody znajdujący się terenie gminy Pysznica w regionie Równiny Biłgorajskiej. Powstał w celu ochrony pozostałości dawnej Puszczy Sandomierskiej. W rezerwacie na pierwszy plan rzuca się różnorodny, nadzwyczajny kompleks leśny, składający się z lipy, dębu i jodły oraz licznych roślin, takich jak lilia złotogłów i gnieźnik leśny. Ze zwierząt występują tu mopek zachodni czy gnieźnik leśny.

Rezerwat Łęka – utworzony w 1998 roku, leśny rezerwat przyrody znajdujący się w gminie Zaklików w regionie Równiny Biłgorajskiej. Przedmiotem ochrony są tu wielogatunkowe kompleksy leśne o cechach naturalnych, stanowiących cześć Lasów Janowskich.

Rezerwat Kacze Błota – utworzony w 1988 roku, torfowiskowy rezerwat przyrody znajdujący się na terenie Gminy Dzwola w regionie Równiny Biłgorajskiej. Celem utworzenia rezerwatu jest ochrona występujących tam torfowisk wysokich oraz otacząjących ich wydm.

Rezerwaty przyrody w powiecie krasnostawskim

Rezerwat Głęboka Dolina – utworzony w 1996 roku, krajobrazowy rezerwat przyrody w gminie Kraśniczyn na terenie Działów Grabowieckich. Rezerwat w całości położony jest na terenie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Przedmiotem ochrony jest zachowanie krajobrazowych, malowniczych rozcięć erozyjnych w postaci dolin z wąwozami oraz lasów jaworowo-dębowych z bukiem występującym na granicy zasięgu. Na terenie rezerwatu spotkać można rzadkie i chronione gatunki roślin takie jak wawrzynek wilczełyko, paprotnik kolczysty, parzydło leśne, gnieźnik leśny czy barwinek pospolity.

Rezerwat Wodny Dół – utworzony w 1996 roku, krajobrazowy rezerwat przyrody położony na terenie gminy Krasnystaw w regionie Wyniosłości Giełczewskiej. Celem powstania rezerwatu  jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, krajobrazowych szczególnego krajobrazu Wyniosłości Giełczewskiej, w tym malowniczych rozcięć erozyjnych pokrytych lasem z występującymi rzadkimi i chronionymi roślinami. Szczególną rośliną chronioną jest rzadka w skali kraju cieszynianka wiosenna. Inne rośliny występujące na terenie rezerwatu to paprotka zwyczajna, przylaszczka pospolita, podkolan biały, gnieźnik leśny czy zawilec żółty.

Rezerwaty przyrody w powiecie kraśnickim

Rezerwat Marynopole –  utworzony w 1976 roku leśny, rezerwat przyrody w gminnie Gościeradów, w regionie Wzniesienia Urzędowskiego. Celem utworzenia rezerwatu jest zachowanie zbiorowiska występującej tam jodły pospolitej. Kompleks leśny reprezentuje również dąb szypułkowy i lipa drobnolistna. Z rzadkich roślin w rezerwacie można spotkać  m.in. widłaka chronionego, widłaka goździstego czy podkolana białego. Świat zwierząt to w większości zwierzęta leśne, w tym rzadkie, takie jak płochacz, pokrzywnica czy dzięcioł duży.

Rezerwat Natalin – utworzony w 1976 roku, leśny rezerwat przyrody położony w gminie Urzędów, w obrębie regionu Wzniesienia Urzędowskiego. Podobnie jak w rezerwacie przyrody Marynopole przedmiotem ochrony jest zachowanie starego drzewostanu jodły pospolitej. Z drzew spotkać można również dęby bezszypułkowe i lipy szerokolistne. W runie znaleźć można szczawika zajęczego i barwinka pospolitego.

Rezerwat  Doły Szczeckie – utworzony w 1997 roku, rezerwat krajobrazowo – leśny położony w gminie Gościeradów, w regionie Wzniesienia Urzędowskiego. Zadaniem powołania parku jest ochrona rosnącego tam buku oraz różnorodnego krajobrazu występujących tam jarów, wąwozów i suchych dolin. Na terenie rezerwatu rosną różne chronione rośliny, m. in. łuskiewnik różowy czy kalina koralowa.

Rezerwat Wisła w Zawichoście – utworzony w 2008 roku, faunistyczny rezerwat przyrody znajdujący się na terenie trzech województw: lubelskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. W województwie lubelskim leży on na terenie  gminy Annopol. Rezerwat  został utworzony w celu  zachowania stanowisk lęgowych, miejsc żerowania oraz odpoczynku podczas wędrówek rzadkich i charakterystycznych dla doliny Wisły gatunków ptaków w szczególności z rzędu siewkowych. W rezerwacie występuje wiele gatunków osobliwych  roślin, m. in. kruszczyk szerokolistny i pływacz zwyczajny. Fauna rezerwatu to różne gatunki ryb – piekielnica czy certa, z ssaków najbardziej popularny jest bóbr, z płazów zaobserwowano żaby, a z gadów jaszczurkę zwinkę.

Rezerwaty przyrody w powiecie lubaczowskim

Rezerwat Sołokija – utworzony w 1989 roku, florystyczny rezerwat przyrody położony w gminie Horyniec-Zdrój na terenie Roztocza Wschodniego. Powołany został w celu ochrony naturalnych skupisk jałowca pospolitego o zróżnicowanych osobliwych formach. Inne drzewa występujące w rezerwacie to sosna, grab, buk i osika. Rzadkie rośliny na terenie rezerwatu to  m.in. chaber drakiewnik, dziewięćsił pospolity czy psianka słodkogórz. Świat zwierząt reprezentują ptaki, takie jak cierniówka czy piegża, gryzonie takie jak koszatka leśna, różnolite gatunki mrówek (południowych i pontyjskich) oraz owady, np. modliszka.

Rezerwat Jedlina – utworzony w 1995 roku, leśny rezerwat przyrody położony w gminie Cieszanów na terenie Płaskowyżu Tarnogrodzkiego. Celem powstania rezerwatu jest ochrona starodrzewu jodłowego. Na terenie rezerwatu występują rzadkie gatunki roślin chronionych i górskich, m.in. sałatnica leśna.

Rezerwat Moczary – utworzony w 2004 roku, florystyczny rezerwat przyrody w gminie Wielkie Oczy na terenie Płaskowyżu Tarnogrodzkiego. Przedmiotem ochrony jest bogate stanowisko czosnku siatkowanego, występującego
w runie grądu subkontynentalnego. Czosnek siatkowy na terenie rezerwatu jest jednym z największych stanowisk tego gatunku w Kotlinie Sandomierskiej. W runie leśnym występują takie rośliny chronione jak śnieżyczka przebiśnieg, tak jak i rośliny górskie, np. groszek wschodniokarpacki.

Rezerwat Kamienie – utworzony w 2004 roku, leśny rezerwat przyrody w gminie Lubaczów,  na terenie Płaskowyżu Tarnogrodzkiego. Powołany w celu zachowania świetlistej dąbrowy z licznymi chronionymi i rzadkimi roślinami w runie. Rośliny w rezerwacie są zróżnicowane,  potrafiące znosić wysokie temperatury, a należą do nich, m.in. pięciornik biały,
a także miodownik melisowaty.

Rezerwaty przyrody w powiecie tomaszowskim

Rezerwat Piekiełko – utworzony w 1962 roku, geologiczny rezerwat przyrody położony w gminie Tomaszów Lubelski na terenie Roztocza Środkowego. Celem powstania rezerwatu jest ochrona występujących tam głazów narzutowych, największe z nich mają 10m obwodu. Badania archeologiczne dowiodły, że mogły odbywać się tam starosłowiańskie obrządki.

Rezerwat Las Lipowy w Uroczysku Bukowiec – utworzony w 1967 roku, leśny rezerwat przyrody położony w gminie Jarczów na terenie Grzędy Sokalskiej. Celem powstania rezerwatu jest ochrona, znajdującego się tam fragmentu lasu bukowego. Kompleks leśny położony  na terenie rezerwatu liczy ponad 100 lat. Inne drzewa tam występujące  to lipa i buk, natomiast z roślin można wymienić czosnek siatkowy czy wawrzynek wilczełyko.

Rezerwat Nowiny – utworzony w 1990 roku, torfowiskowy rezerwat przyrody w gminie Susiec na terenie Roztocza Środkowego. Powołany został w celu zachowania występujących tam torfowisk z szeregiem niewielkich oczek wodnych.

Rezerwat Przecinka – utworzony w 1998 roku, leśny rezerwat przyrody w gminie Rachanie na Roztoczu Środkowym. Celem powstania rezerwatu jest zachowanie starodrzewu bukowego z licznymi o okazałych rozmiarach, sędziwymi drzewami. Rezerwat jest miejscem występowania dobrze zachowanej bukowiny karpackiej. W Przecince można spotkać wiele rzadkich i ciekawych roślin, takich jak żywiec gruczułowaty czy tojad mołdawski.

Rezerwat  Skarpa Dobużańska – utworzony w 1989 roku, stepowy rezerwat przyrody położony w gminie Tyszowce na terenie Grzędy Sokalskiej. Przedmiotem ochrony jest roślinność kserotermiczna z rzadkimi gatunkami roślin stepowych. Na terenie rezerwatu występują również takie rośliny jak oman wąskolistny czy turzyca niska.

Rezerwat Skrzypny Ostrów – utworzony w 1967 roku, florystyczny rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Tarnawatka na Roztoczu Środkowym. Celem powstania rezerwatu jest zachowanie fragmentu starego lasu mieszanego, naturalnego pochodzenia ze stanowiskiem modrzewia polskiego.

Rezerwat Jalinka – utworzony w 2000 roku, leśny rezerwat przyrody położony w gminie Lubycza Królewska na terenie Roztocza Wschodniego. Rezerwat powstał w celu zachowania naturalnego zbiorowiska gradowego z udziałem jodły i rzadkimi gatunkami roślin oraz skamieniałych drzew trzeciorzędowych w glebie.

Rezerwat Zarośle – utworzony w 1998 roku, leśny rezerwat przyrody położony na terenie gminy Tomaszów Lubelski na terenie Roztocza Środkowego. Przedmiotem ochrony jest zachowanie lasów jodłowo-bukowych z gatunkami roślin rzadkich i chronionych.

Rezerwat Machnowska Góra – utworzony w 2003 roku, stepowy rezerwat przyrody położony w gminie Lubycza Królewska w regionie Równiny Bełskiej. Celem powstania rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych zbiorowisk kserotermicznych z licznymi chronionymi  i gatunkami flory i fauny.

Rezerwat nad Tanwią – utworzony w 1958 roku, leśny i krajobrazowy rezerwat przyrody położony na terenie gminy Susiec w regionie Roztocza Środkowego. Celem powołania rezerwatu jest zachowanie w stanie naturalnym malowniczego i charakterystycznego krajobrazu dolin potoków Tanwi i Jelenia z licznymi wodospadami w skalistym korycie potoku oraz lasem mieszanym z udziałem jodły na granicy jej naturalnego zasięgu.

Rezerwaty przyrody w powiecie zamojskim

Obszar ochrony ścisłej Bukowa Góra – leśny obszar ochrony ścisłej (biernej) w Roztoczańskim Parku Narodowym, w powiecie zamojskim, w gminie Zwierzyniec, w rejonie Bukowej Góry – wzniesienia 310 m n.pm. Znajdował się tutaj utworzony w 1934 roku pierwszy w pełni chroniony obszar przyrodniczy w Ordynacji Zamojskiej – rezerwat przyrody Bukowa Góra. Obszar pokryty jest lasem o pierwotnym charakterze, ze składem gatunkowym i strukturą mało zmieniona działalnością człowieka. Ochroną objęte są drzewostany jodłowe i jodłowo-bukowe w składzie wyżynnego boru jodłowego oraz buczyny karpackiej.     

• 

Rezerwat Łabunie – utworzony w 1959 roku, stepowy rezerwat przyrody w gminie Łabunie w regionie Padołu Zamojskiego. Celem powstania rezerwatu jest ochrona zachowania rosnących tam roślin stepowych. Rezerwat porasta las grądowy ze sztucznie wprowadzoną sosną z domieszką grabu, dębu i lipy drobnolistnej. Szczególnymi roślinami występującymi w rezerwacie są, m. in. miłek wiosenny czy oman wąskolistny.

Rezerwat Rogów – utworzony w 1965 roku, stepowy rezerwat przyrody w gminie Grabowiec w regionie Działów Grabowieckich. Sferą powstania rezerwatu jest zachowanie stanowiska rzadkich roślin stepowych i kserotermicznych z reliktowym stanowiskiem dzięwięćsiła popłocholistnego.

Rezerwat Hubale – utworzony w 1982 roku, faunistyczny rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Zamość. Powołany został w celu ochrony Susła Perełkowanego. Rezerwat objęty jest ochroną obszaru specjalnej strefy ochrony ptaków sieci Natura 2000.

Rezerwat Święty Roch – utworzony w 1983 roku, leśny rezerwat przyrody znajdujący się w gminie Krasnobród w regionie Roztocza Środkowego. Celem powstania rezerwatu jest zachowanie fragmentu drzewostanu bukowo-jodłowego naturalnego pochodzenia. Inne drzewa znajdujące się na terenie rezerwatu to sosna, buk oraz grab. Nazwa rezerwatu wywodzi się od znajdującej się na terenie rezerwatu Kapliczki Św. Rocha.

Rezerwat Debry – utworzony w 1983 roku, florystyczny i leśny rezerwat przyrody znajdujący się w gminie Adamów w regionie Roztocza Środkowego. Przedmiotem ochrony jest zachowanie fragmentu lasu bukowo-jodłowego z wieloma rzadkimi gatunkami roślin górskich w runie, występujących na wierzchowinie oraz w kilku malowniczych wąwozach.

Rezerwat Popówka – utworzony w 1988 roku, faunistyczny rezerwat przyrody w gminie Miączyn, w powiecie zamojskim, w regionie Kotliny Hrubieszowskiej. Powołany został w celu ochrony zachowania kolonii susła perełkowanego oraz siedlisk rzadkich, chronionych gatunków ptaków i ssaków. Rezerwat znajduje się w strefie specjalnego obszaru ochrony siedlisk sieci Natura 2000.

Rezerwat Bóbrówka – utworzony w 1989 roku, stepowy rezerwat przyrody w gminie Skierbieszów. Celem utworzenia rezerwatu jest zachowanie zbiorowisk kserotermicznych z rzadkimi, chronionymi gatunkami roślin stepowych oraz fragmentu grądu i świetlistej dąbrowy.

Rezerwat Wieprzec – utworzony w 1990 roku, torfowiskowy rezerwat przyrody znajdujący się w gminie Zamość. Rezerwat powołany został w celu zachowania roślinności torfowiskowej z udziałem gatunków chronionych. Rzadkie rośliny występujące na terenie rezerwatu to wierzba lapońska i goździk pyszny.

Rezerwat Wygon Grabowiecki – utworzony w 1995 roku, faunistyczny rezerwat przyrody znajdujący się w gminie Grabowiec w regionie Działów Grabowieckich. Celem powstania rezerwatu jest ochrona Susła Perełkowanego. Rezerwat objęty jest ochroną programu Natura 2000.

Rezerwat  Księżostany – utworzony w 2003 roku, leśny rezerwat przyrody, znajdujący się w gminie Łabunie w regionie Roztocza Środkowego. Przedmiotem ochrony  jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnej buczyny karpackiej – formy podgórskiej ze starodrzewem bukowym, występującym w pobliżu północno-wschodniej granicy zwartego zasięgu buka. Wśród innych drzew wymienić można grab, olsze czy klon. Z występujących chronionych roślin można spotkać bluszcz pospolity czy kalinę kolorową.